Kayonza & Lake Muhazi

Vandaag is de dag dat we de eerste van de vier projecten gaan bezoeken. Ik vind het heel spannend omdat we nog niet zoveel weten van wat we aan gaan treffen, en dat is ook goed denk ik. Na weer een goed ontbijt (het eten is echt goed hier, ze hebben deze ochtend zelf chocoladepasta voor ons gekocht, dat is echt een luxe-product hier) gaan we in de twee auto’s richting het oosten. In het begin is de weg nog druk en hobbelig en de uitlaatgassen maken dat ik het echt benauwd heb. Gelukkig verandert de weg na een tijdje in een asfaltweg. Kort daarna zien ik de eerste hond! Ik vermaak me heel erg in de auto, omdat alles totaal anders is dan bij ons. Er wordt heel veel campagne gevoerd voor de verkiezingen van deze week, dus overal hangen roodwitblauwe vlaggen (de kleur van de partij die sowieso gaat winnen) en er lopen overal mensen campagne te voeren in t-shirts met het hoofd van de huidige president erop. Ik zit in de auto met Janny, een vrouw uit nieuw-lekkerland die hier al een aantal jaar komt en hier nu ook weer 6 weken zit. Ze heeft hier al heel veel meegemaakt en kan dus ook goed verhalen vertellen. Ze gaat vandaag met ons mee.
Als we eenmaal de stad uit zijn en de lucht minder naar uitlaatgassen ruikt, kan ik voor het eerst echt Afrika ruiken. Het is niet te beschrijven eigenlijk, maar ik snap nu wel wat Lydia bedoelde met dat je Afrika moet ruiken. Onderweg verbaas ik me over alle vrouwen, mannen en kinderen die vanalles op hun hoofd dragen, zonder het vast te houden! We zien af en toe een kip, koe of geit. Het valt me op dat het vee hier nooit opgesloten zit. Ze hebben soms (vooral de geiten) een touwtje om hun nek, maar veel meer is het niet. Men vertrouwt elkaar gewoon, en denkt dat het vee niet wegloopt denk ik.

Na bijna twee uur lange asfaltweg komen we aan bij AMU (Association of Mwana Ukundwa), en zodra de hekken open gaan zegt Lydia op dringende toon: “hou je camera klaar!” Tientallen bruine kindergezichtjes staren ons aan en beginnen te zwaaien zodra wij beginnen te lachen. Het is een heel intiem moment omdat we meteen merken dat ze zo lang naar ons bezoek hebben uitgekeken.
We mogen plaats nemen op stoelen die voor ons zijn neergezet terwijl alle kinderen, jongeren en vrouwen op de grond gaan zitten. Het voelt eigenlijk een klein beetje onwennig en oneerlijk dat wij als soort verheven op de stoelen zitten terwijl zij op de harde, stoffige grond moeten gaan zitten. Samuel stelt de kinderen voor (primary school, secondary school en de vrouwen) en daarna de leiders van dit deel van het project. Een jonge gozer, Robert, doet dit als vrijwilligerswerk. Later hoor ik dat hij dit al 1,5 jaar doet en dat hij hoopt een architect te worden. We gaan hem over een paar dagen ook op het summercamp zien. Mathias is de leider van het gezelschap en Robert vertaalt alles wat Samuel in het Engels zegt zodat de kinderen het kunnen verstaan. Lydia, Gerlinda en Artse stellen zichzelf voor en vertellen waarom we hier zijn. Dan stellen wij met ons 6en ons voor.
De jongeren hebben iets voor ons voorbereid, muziek en dans. Het is erg leuk om iedereen te zien klappen en dansen en we worden uitgenodigd om mee te dansen. De sfeer is gezellig.

We verdelen de groep in drie, waarbij elke groep een andere taak krijgt. Ik ga samen met Lydia en ELize eten klaarmaken. Cynthia, Artse en Denise gaan handwerken met de vrouwen en Fleur, Tamar en Gerlinda gaan met de kinderen spelen. Het koken is eigenlijk alleen maar snijden en volgens mij hebben ze het meeste ook al zelf gedaan. Elize snijdt de wortels en de kool, ik snijd de aardappels en m’n vinger. Heel fijn, want nu zit overal bloed en kan ik dus niet meer helpen. Ik was er zelf een beetje nuchter over, maar inmiddels is het al 3 keer ontsmet en zijn er al 5 pleisters doorheen gegaan. Mag niet besmet raken natuurlijk…!

Als we klaar zijn met koken kunnen we meedoen met de vrouwen. Christine is een vrouw die mij leert hoe ze de manden maakt. Het is een soort spiraal, gemaakt met riet en een soort gekleurd touw. Ze kan helemaal geen engels, maar volgens mij begreep ze wel dat ik me verontschuldigde voor het verpesten van haar mooie handwerk. Je kunt precies zien welk stuk ik had gemaakt. Hoewel ik me daar een beetje schuldig over voelde, vond ik het echt heel lief en leuk dat we dit mee konden maken. Het was echt moeilijk! De naald ging moeilijk door het riet heen en je moet echt kracht in je vingers krijgen om het goed te doen.

Tijd voor lunch! Een beetje ongemakkelijk gaan wij binnen zitten terwijl alle kinderen buiten op de grond hun bordje eten krijgen. Het vlees wat in de saus zit wordt er voor mij uitgelaten maar lieve mensen wat ziet dat er goor uit. Tot nu toe was het vlees qua uiterlijk redelijk westers maar dit heeft meer vet en bot dan normaal vlees. Het eten is rijst met erwtjes, kool en wortel met aardappelen. Best een groot bord, ook voor de kinderen. En ze eten het allemaal op, ook de kleintjes! Daar zijn we eerst een beetje verbaasd over aan het praten, totdat Janny ons vertelt dat dit waarschijnlijk de eerste maaltijd van hun dag is… En hoogstwaarschijnlijk ook de enige. En dit is niet het enige heftige wat we horen. 80% van de kinderen die hier lopen is besmet met HIV. Dat is echt heel veel, en dan ben je nog zo jong. We zijn er allemaal even stil van. Die spelende kids, met blije hoofdjes, die in de lach schieten als je een gekke bek trekt en heel panisch om een ‘picture picture’ vragen… Ik word er een beetje verdrietig van en het geeft me een moedeloos gevoel. Als ik vraag of deze kinderen dan niet ‘gewoon’ medicijnen van het project kunnen krijgen, vertelt Janny dat dat te gevaarlijk is, omdat ze zo weinig eten op een dag. De medicijnen zouden te gevaarlijk zijn voor hun kleine lichaampjes…
Alsof we nog niet genoeg nare dingen hadden gehoord, vertelt Samuel ook nog dat de sommige kinderen het geluk hebben om na 40 minuten lopen in de ochtend bij het project aan te komen. De meesten zijn een uur lopend onderweg, en sommigen zelfs 2 uur. En dat op een lege maag… Dit verklaart ook waarom bijna alle kinderen kapotte zolen hebben. Schoenen dragen is in Rwanda verplicht, maar het meeste wat hier te zien is, is niet meer echt schoen te noemen.

Omdat we horen dat we niet meer door gaan wisselen, ga ik nog even snel naar buiten om wat fotos van de kinderen te maken en nog even een soort van met ze te spelen. Ze worden echt helemaal wild van op de foto gaan en ze kunnen dus niet stoppen met ervoor springen en aan me hangen. Ik ben ook een paar keer bijna m’n bril kwijt.

Om het project te steunen en omdat we allemaal de gemaakte tassen/manden/bakjes zo mooi vinden, kopen we bijna de hele kraam zelfgemaakte dingen leeg. ik koop een mooie schaal met verschillende kleuren voor 2500 Frank. ook hier word ik weer een beetje ongemakkelijk van, want dit is omgerekend 2,66 euro. En dat voor urenlang werk. Ik vraag aan Gerlinda of ze het niet erg vinden dat we nu al hun spullen kopen, omdat ze dan niks meer hebben om te verkopen, maar ze zijn er juist heel blij mee. Door het hier te kopen en niet in een souvenirwinkel zijn we niet alleen goedkoper uit, maar steunen we ook direct het hele project.

Mwana Ukundwa is een mooi project, omdat het niet het arme kind uit de armoede haalt, maar direct het hele gezin helpt. Het kind krijgt onderwijs en voeding en de moeders krijgen een baan waardoor ze zelfvoorzienend kunnen worden. Ze leren bijvoorbeeld het mandenmaken wat wij vandaag deden, of ze krijgen een stukje land toegewezen waar ze op mogen gaan werken. Op deze manier wordt de kans veel groter dat het kind weer verder kan groeien omdat het hele gezin groeit en rijker wordt.

Tijd om afscheid te nemen… we hebben uit Nederland 3 spellen meegenomen, die we aan Mathias overhandigen terwijl Samuel de woorden van Lydia vertaalt. Ook de pennen en potloden worden goed ontvangen. Als we de bellenblaas uitpakken, en niemand dit kent, besluiten we om het even voor te doen. Dit was niet een heel groot succes, of misschien ook wel als je het anders bekijkt. de kinderen stormen op ons af en proberen de bellen te pakken. Ze kenden het niet, dus ze vinden het helemaal geweldig. Hun blijdschap maakt mij ook blij!

we hebben ook nog stickers voor ze, en die delen we uit door ze op te stellen in rijen en iedereen krijgt 1 sticker. Het klinkt logischer dan is het want het wordt alsnog een chaos en ze doen er alles aan om nog een tweede sticker te krijgen. Het breekt mn hart een beetje dat wij alles maar kopen wat we willen en zij strijden om een tweede sticker. Het is moeilijk om weg te gaan, maar na nog wat fotos en high-fives is het echt tijd om weer de auto in te stappen.

we rijden een klein stukje naar lake Muhazi, dat wisten we niet! Hier gaan we even een paar uurtjes ontspannen. Het uitzicht over het meer is ontzettend mooi. de natuur brengt wat rust in mn hoofd, en het is weer goed om even met elkaar te zijn zonder kinderen te zijn. Zoveel indrukken maken je erg vermoeid. We gaan even het water in, maar helaas geen zwemkleding mee dus we kunnen niet echt gaan zwemmen. Bovendien zitten er waterslangen dus echt veilig voelen we ons niet, haha!
We drinken wat, maken foto’s en Lydia en ik vallen in slaap. Fijn om even tot rust te komen.

Na een lange terugreis met veel Afrikaanse massage (hobbelwegen, we doen ruim 2 uur over 65 kilometer) komen we heel moe aan bij Isano. Onderweg moesten we nog lang stilstaan omdat de president langsreed. Helaas staat het eten nog niet klaar en is er ook weer geen water om te douchen. Het eten is weer prima en na het diner gaan we weer even de dag nabespreken aan de hand van verschillende emoticons. Ik had er alleen echt geen energie meer voor dus ik was er niet heel erg bij. Al met al een drukke en bijzondere dag, dag 3 is alweer voorbij...